System budżetowy państwa
Prowizorium budżetowe jest planem gospodarki finansowej państwa posiadającym jednak kształt i charakter prawny nieco odmienny od budżetu. Do budżetu upodabnia prowizorium zarówno treść, plan finansowy, jak i forma prawna. Różnice polegają na tym, że prowizorium jest planem mniej szczegółowym, uchwalane jest na czas krótszy niż budżet, a ponadto prowizorium przestaje obowiązywać z chwilą wejścia w życie ustawy budżetowej. Celem prowizorium jest utknięcie sytuacji w której gospodarka finansowa państwa byłaby prowadzona przez pewien okres na skutek braku ustawy budżetowej bez żadnego obowiązującego planu.
Zmiana ustawy budżetowej ustawa o zmianie ustawy budżetowej ma na celu taką korektę ustawy budżetowej, która wymaga zwiększenia lub zmniejszenia ogólnej kwoty dochodów i wydatków budżetowych oraz wysokości deficytu budżetowego. Są to więc zmiany których nie można dokonać w trybie tzw. Zmian w budżecie.
WYKONANIE BUDŻETU(zasady wykonania budżetu wg ustawy o finansach publicznych)
1. wykonaniem budżetu państwa kieruje RM
-dokonuje podziału rezerwy ogólnej i częściowo rezerwy celowej
-dokonuje przeniesień planowanych wydatków między częściami i działami budżetu państwa w przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego
-ustala które środki budżetowe nie wygasają z końcem roku budżetowego
2. wykonawcami budżetu są dysponenci środków budżetowych w tym dysponenci główni oraz dysponenci 2go i 3go stopnia
3. w toku wykonywania budżetu państwa obowiązują określone zasady gospodarki finansowej
4. odrębny jest reżim prawny środków pochodzących z budżetu UE
5. wykonywanie ustawy budżetowej odbywa się na podstawie układu wykonawczego dotyczącego każdej części budżetowej oraz w oparciu o harmonogram realizacji budżetu państwa
Układ wykonawczy budżetu opracowują odrębnie dla każdej części budżetowej dysponenci główni i w terminie 21 dni po ogłoszeniu ustawy budżetowej przedstawiają go ministrowi finansów
Harmonogram realizacji budżetu- służy lepszemu wykonaniu budżetu, opracowuje go minister finansów w porozumieniu z dysponentami głównymi
-prognozy dochodów budżetu w poszczególnych miesiącach
-wielkości wydatków planowanych do sfinansowania w poszczególnych miesiącach roku.
6. obowiązują odrębne reżimy prawne gospodarowania rezerwami budżetowymi oraz środkami na obsługę długu skarbu państwa, także wpłat do budżetu UE i dotacjami budżetowymi
7. obowiązuje ograniczona możliwość zmian budżetu w toku jego dokonywania oraz dokonywania zmian w planach finansowych jednostek sektora finansów publicznych
8. planowane wydatki mogą być blokowane ( blokowanie oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania wydatków na realizację zadań finansowych z budżetu państwa)
-w przypadku stwierdzenia niegospodarności w określonych jednostkach
-opóźnień w realizacji zadań
-nadmiaru posiadanych środków
-naruszenie zasad gospodarki finansowej
Kompetentnymi do blokowania jest minister finansów i dysponenci części w zakresie tych części
9. środki budżetowe wygasają z końcem roku budżetowego chociaż w pewnych wypadkach mogą przechodzić na rok następny
10. obsługa kasowa budżetu państwa jest prowadzona na podstawie rachunków bankowych w NBP oraz banku gospodarki krajowej.